آموزش یلدای باستانی مبارک

شب یلدا بلندترین شب سال است. یلدا یا شب چله گرامی داشت یک آیین کهن ایرانی می‌باشد. یلدای باستانی سبب نزدیکی دل‌ها و هیاهوی کوچه و بازار ایران و زمان جشن و شادمانی در آغاز زمستان و سفیدپوشی زمین است. جشن شب یلدا یا همان شب چله از قدیمی‌ترین جشن‌های ایران‌زمین و مصادف با انقلاب زمستانی است.
هنگام یلدا
هنگام یلدا از زمان غروب آفتاب روز سی ام آذرماه در فصل پاییز تا زمان طلوع خورشید یکم دی‌ماه در نخستین روز زمستان در هرسال است. با سپری شدن شب یلدا، به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکره شمالی زمین در هنگام انقلاب زمستانی آغاز می‌شود.
آیین یلدا
این آیین باستانی هرساله در خانواده‌های ایرانی پاس داشته می‌شود. در شب یلدا غالباً خانواده‌ها با فراهم‌کردن غذا، میوه‌ها و تنقلات، خصوصاً هندوانه و انار این شب را در کنار یکدیگر جشن می‌گیرند.
از گذشته تا کنون در گرامیداشت یلدا و به‌پاس میلاد مهر (خورشید) سفره‌ای پهن می‌شود و به آن سفره یلدا یا چله می‌گویند. در سفره یلدا انار، هندوانه و خشکبار تزیین شده و قرار داده می‌شود. رنگ سرخ در این آیین نماد و مظهر نور خورشید است. این رنگ نزد نیاکان ایرانیان، جایگاه ویژه‌ای داشته است. رنگ سرخ انار و هندوانه و دلیل انتخاب سیب سرخ و حتی سنجد در سفره یلدا و شب چله به این موضوع اشاره دارد و به سبب دلبستگی ایرانیان به رنگ سرخ می‌باشد.
قصه‌خوانی و قصه‌گویی بزرگان خانواده و گفتگوی صمیمانه اعضای خانواده در کنار یکدیگر در گرداگرد سفره یلدا، از جمله رسوم ایرانیان در بلندترین شب سال است.
یکی از رسم‌های باستانی و رایج و دلنشین این شب شاهنامه‌خوانی است. شاهنامه‌خوانی از دیرباز در میان ایرانیان رایج بوده و شاهنامه‌خوانی در این شب از دیرباز از برنامه‌های اصلی شب چله می‌باشد.
تفأل به دیوان حافظ یکی دیگر از رسوم این شب باستانی است. فرهنگ و آداب ایرانی در دوران باستان تا کنون با شب یلدا عجین شده است.
در کنار آیین‌های ثابت یلدا در هر یک از شهرستان‌ها و بخش‌های ایران زیبا هر یک از اقوام ایرانی آیین و رسم خاصی را در شهر خود به این مراسم اضافه می‌کنند. به‌عنوان‌مثال در همدان در شب چله فال سوزن می‌گیرند.
فلسفه خوردن هندوانه در شب چله ازاین‌رو است که معتقدند اگر هر کس در شب یلدا هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان نیز سرما را حس نخواهد کرد.
وجه تسمیه یلدا
یلدا واژه‌ای برگرفته از زبان سریانی و به معنای زایش است. کلمه چله نیز که مترادف با یلدا در نظر گرفته می‌شود. به سبب آن است که چهل روز ابتدایی فصل زمستان را چله بزرگ می‌نامند و این شب را که در پس آن چله بزرگ آغاز می‌شود به نام شب چله می‌گویند.
در کتب و متون قدیمی از جمله در آثار ابوریحان بیرونی از این جشن به‌عنوان میلاد اکبر که منظور همان میلاد خورشید می‌باشد نیز نام‌برده‌شده است.
تاریخچه یلدا
شب یلدا از شب‌های مقدس ایران باستان از حدود بیش از 500 سال پیش از میلاد در زمان داریوش یکم در گاه‌شمار و تقویم رسمی ایرانیان درج گردیده است.
در دوران باستان مردمان آریایی (هندوایرانی و هندواروپایی بودند) متوجه شده و دریافتند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و پس از آن در زمستان به‌تدریج روزها بلندتر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شود. به همین دلیل مردم دوران باستان آن شب را هنگام مهر و یا زمان زایش خورشید نامیدند. آنان این شب را آغاز سال قرار دادند. جالب است بدانید که گفته شده است فلسفه روز کریسمس نیز ریشه در این اعتقاد دارد.
فلسفه یلدا
در روزگاران گذشته که کشاورزی اساس زندگی را تشکیل می‌داد. کشاورزان و مردمان با سپری شدن و گذر فصل‌ها و بر اساس تغییرات طبیعت، فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییرات روز و میزان تابش خورشید و جهت و حرکت ستارگان تنظیم می‌کردند. مردمان باستان جهت انجام فعالیت‌های خود در برخی ایام و فصول سال بیشتر می‌توانستند از روشنی و نور خورشید استفاده کنند. آنان بر این اعتقاد بودند که نور و روشنایی خورشید نشان و نماد نیکی و موفقیت است. کشاورزان باستان مهر یا همان خورشید را مظهر زایش می‌دانستند.
در چه کشورهایی جشن یلدا برگزار می‌شود
درگذشته در حوزه ایران بزرگ، از خراسان تا کشمیر شب چله را جشن می‌گرفتند. این شب و این جشن باستانی در کشورهای جمهوری آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، پاکستان و در میان کردها و آذری‌های ترکیه و در اقلیم کردستان پاس داشته می‌شود.
خصوصاً در کشور افغانستان و بخش‌هایی از پاکستان و کشمیر، شمال هند این شب را گرامی می‌دارند. همچنین در تاجیکستان آیین چله کلان در آیین‌های زیادی به شب یلدای ایرانی شباهت دارد. لازم به ذکر است ایرانیان در اقصی‌نقاط دنیا در آمریکا و کانادا و در کشورهای اروپایی جشن شب یلدا را با آیین و رسومات رنگارنگ آن برپا می‌کنند.
بلندترین و کوتاه‌ترین یلدا
از دیگر نکات شب چله و از نکات جالب و گفتنی در مورد این شب، این است که طولانی‌ترین شب چله در ایران مربوط به شهر ماکو در شمال غربی کشور است و کوتاه‌ترین شب یلدا را در جنوب شرقی ایران در منطقه چابهار داریم.
یلدا پاسداشت یک دقیقه
در شب یلدا خورشید در بیشترین فاصله در مدار سماوی قرار دارد و این فاصله و موقعیت خورشید، سبب ایجاد طولانی‌ترین شب سال می‌شود. اما لازم به ذکر است این شب طولانی تنها یک دقیقه با دیگر شب‌های سال تفاوت دارد. یلدا و جشن آن یادآور و نشان امید و نور است.
با گرامیداشت شبی باستانی به یکدیگر یادآور می‌شویم که قدر دقایق در کنار هم بودن را بیشتر بدانیم و هر فرصتی برای یک دقیقه بیشتر با هم بودن را باید جشن گرفت. جشن باستانی یلدا در سال ۱۳۸۸ هجری شمسی در فهرست میراث معنوی کشور ایران ثبت گردیده است.
مرکز تخصصی آموزش و ترجمه فرامهر، یلدای باستانی را به‌تمامی مخاطبان گرامی تبرک می‌گوید و لحظات شیرینی را در کنار خانواده و عزیزان برایتان آرزومند است. همچنین در راستای بزرگداشت این جشن باستانی مرکز تخصصی آموزش و ترجمه فرامهر در دوره های آموزشی خود تخفیفات ویژه یلدایی را به مدت یک هفته برای مخاطبان عزیز در نظر گرفته است.جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص خدمات ترجمه و دوره‌های آموزش زبان این مرکز به فرامهر https://www.faramehrzaban.com مراجعه نمایید.